Η εμμηνόπαυση (παύση της περιόδου) δεν εμφανίζεται σχεδόν ποτέ ξαφνικά. Τοποθετείται περίπου στην ηλικία των 50 ετών και είναι τόσο σίγουρη όσο και ο θάνατος. Τα συμπτώματα διαφέρουν από μηδαμινά έως εκτεταμένα στον σωματικό αλλά και στον ψυχικό κόσμο της κάθε γυναίκας.

Οι περισσότερες γυναίκες αισθάνονται αλλαγές για πολλά χρόνια πριν η περίοδος τους σταματήσει εντελώς. Κατά τη διάρκεια αυτού του διαστήματος, πολλές αρχίζουν να έχουν κάποια από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης που οφείλονται στη μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων στο σώμα. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις, αλλαγές στη διάθεση, προβλήματα ύπνου και κολπική ξηρότητα.

Στατιστικά, παρατηρώντας τον μέσο όρο γυναικείας θνησιμότητας, το 1900 ήταν περίπου 55 χρόνια. Σήμερα στα ανεπτυγμένα κράτη, είναι 78 χρόνια, κάτι που σημαίνει ότι κατά μέσο όρο, οι γυναίκες ζουν 23 χρόνια περισσότερο, άρα είναι υποχρεωμένες να περάσουν το 1/3 της ζωής τους χωρίς ορμόνες. Εδώ ξεκινούν τα προβλήματα: αύξηση της πίεσης, της χοληστερίνης και των κάρδιο-αγγειακών προβλημάτων, καθώς και οστεοπόρωση, και ακόμη και νόσο του Alzheimer που θεωρείται ότι επηρεάζεται και από την εμμηνόπαυση.

Η ΘΟΥ έρχεται να βοηθήσει ένα μεγάλο μέρος της ζωής της γυναίκας προσθέτοντας ορμόνες στον οργανισμό, την στιγμή που η φύση δεν έχει προλάβει να προσαρμοστεί στην σημερινή κατάσταση.

Προστατεύει από την υπέρταση, την υπερχοληστεριναιμία και την οστεοπόρωση καθώς περιορίζει την οστική απώλεια και μειώνει τον κίνδυνο οστεοπορωτικών καταγμάτων.

Αμβλύνει τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης (εξάψεις, εφιδρώσεις, ξηρότητα κόλπου, νευρικότητα). Τα συμπτώματα αυτά, χωρίς θεραπευτική παρέμβαση, διαρκούν συνήθως 2 έως 5 χρόνια και βιώνονται διαφορετικά από κάθε γυναίκα.

Ελαττώνει την πιθανότητα εμφάνισης του Αλτσχάιμερ.

Στην εμμηνόπαυση

Για τις γυναίκες που ο γιατρός τους έχει αποφασίσει ότι μπορούν να υποβληθούν σε ΘΟΥ, καλό είναι η θεραπεία να ξεκινά ένα χρόνο μετά την παγίωση της εμμηνόπαυσης, ώστε να είναι σίγουρο ότι οι ασθενείς έχουν μπει σε αυτήν.

Στην πρόωρη εμμηνόπαυση

Υπάρχουν γυναίκες που μπαίνουν σε πρόωρη εμμηνόπαυση, δηλαδή πριν από τα 40 τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνήθως κρίνεται απαραίτητη η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.

Στη χειρουργική εμμηνόπαυση

Εκτός από τη φυσική, υπάρχει και η «χειρουργική εμμηνόπαυση», η οποία προκαλείται για λόγους υγείας όταν έχει γίνει αφαίρεση των ωοθηκών σε νέες γυναίκες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μετά την επέμβαση, συνήθως συστήνεται η εν λόγω θεραπεία.

Όταν η ΘΟΥ κρίνεται απαραίτητη, η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από την ιδιαιτερότητα κάθε γυναίκας.

Η απάντηση δεν είναι ίδια για όλες τις γυναίκες. Τα δεδομένα των ερευνών μεταφράζονται αλλιώς σε κάθε περίπτωση. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι η χρήση ορμονών δεν επαναφέρει τη γονιμότητα και δεν είναι ελιξίριο νεότητας. Έχει ενδείξεις και αντενδείξεις.

Σε αυτό δεν υπάρχει μονολεκτική απάντηση. Κάθε γυναίκα είναι ξεχωριστή. Η απόφαση για το αν χρειάζεται να πάρετε ή όχι ΘΟΥ πρέπει να λαμβάνεται μετά από διεξοδική συζήτηση με το γιατρό σας και την εκτίμηση δεδομένων όπως:

• Tο ιατρικό ατομικό και οικογενειακό ιστορικό
• Tα ιατρικά δεδομένα που θα προκύψουν από τις απαραίτητες εξετάσεις στις οποίες θα υποβληθείτε
• Tην ένταση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης

Οι μορφές θεραπείας είναι πολυποίκιλες, σε μορφή χαπιού, αυτοκόλλητου στο δέρμα, gel, κρέμας.

Τα χάπια συνήθως είναι συνδυασμός των δύο ορμονών (Trisequens, Angelic) περιέχουν όμως πολύ μικρότερη ποσότητα ορμόνης από ότι τα αντισυλληπτικά.

Αυτοκόλλητο (επίθεμα) οιστρογόνων αντί για τα χάπια, σχετίζονται με χαμηλότερο κίνδυνο φλεβικής θρόμβωσης (Dermestril) αλλά έχουν άλλα μειονεκτήματα. Υπάρχει επίσης συνδυασμός οιστρογόνου και προγεστερόνης σε αυτοκόλλητο (Estali SequiDot). Αυτά πρέπει να αντικαθίστανται δύο φορές την εβδομάδα. Τα επιθέματα λειτουργούν τόσο καλά όσο τα χάπια στην αύξηση της πυκνότητας των οστών και τη θεραπεία των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.

Κολπικά οιστρογόνα. Σε γυναίκες με κολπική ξηρότητα, δυσπαρευνία που δεν έχουν εξάψεις, μπορεί να χορηγηθούν πολύ χαμηλές δόσεις οιστρογόνων κολπικά. Η δόση είναι πολύ χαμηλή και δρα μόνο τοπικά. Κολπικά οιστρογόνα κυκλοφορούν σε μορφή κρέμας (Blissel) ή κολπικά δισκία (Vagifem). Δεν απαιτούν την συγχορήγηση προγεστερόνης. Τα κολπικά οιστρογόνα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ξηρότητας αναφέρονται σε ξεχωριστό άρθρο. («Ατροφική Κολπίτιδα»).

Οι μετα-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες με μήτρα που λαμβάνουν μόνο θεραπεία με οιστρογόνα έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης υπερπλασίας και καρκίνου της μήτρας. Η χορήγηση προγεστερόνης ελαχιστοποιεί αυτόν τον κίνδυνο.

«Φυσικά» ή «βιο-συνθετικά» προϊόντα

Πολλές γυναίκες στρέφονται προς την «φυσική» ή «βιολογική» ορμονοθεραπεία σαν εναλλακτική λύση στις συμβατικές ορμόνες για θεραπεία των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, τα λεγόμενα «φυτό-οιστρογόνα». Οι υποστηρικτές αυτής της προσέγγισης υποστηρίζουν ότι τα φυτό-οιστρογόνα είναι ασφαλέστερα και έχουν λιγότερες παρενέργειες από εμπορικά διαθέσιμα παρασκευάσματα.